De Bovenkamer

Welkom in De Bovenkamer, waarin ze mentale gezondheid onder de loep nemen. In deze serie duiken Raïsha en Sahil samen met experts in de wereld van mentale gezondheid en zoeken verschillende jongeren op die kampen met hun bovenkamer.

In deze aflevering gaat Raïsha op bezoek bij Nina (28) die op haar zeventiende burn-out-klachten kreeg. Eén week thuis werd drieënhalf jaar ziek thuis. Haar (te) drukke leven kwam daarmee abrupt tot stilstand. Een klein blokje om of zelfs tandenpoetsen waren te zwaar, want ze was volledig overspannen. Oftewel: burn out. Een combinatie van (positieve) gedachten opschrijven, veel rust, professionele hulp en steun van haar familie en vrienden heeft haar geholpen beter te worden. Raïsha ontdekt dat herstellen van een burn out niet niets is en dat Nina ondanks de ziekte, haar mooie zelf is gebleven.

In deze aflevering gaat Sahil op bezoek bij Levy (22) die ADHD heeft. Zijn gedachten stoppen nooit, het is alsof hij altijd 15 tabs open heeft staan en nooit één gedachtestroom tegelijk heeft. Symptomen daarvan zijn dat hij snel overprikkeld raakt en dat concentratie een uitdaging is. Door zijn werk in een coffeeshop lukt het hem om wat meer structuur aan te brengen in zijn dag want voor elke klant kan hij een lijstje van focuspunten afgaan.

Raïsha ontdekt dat niet alleen medicatie kan helpen bij ADHD maar ook mindfulness of sporten. Sahil test zijn eigen focus door een stresstest te doen terwijl collega’s Warren en Levy hem onder druk zetten en constant proberen af te leiden.

In deze aflevering gaat Raïsha op bezoek bij Ro die borderline persoonlijkheidsstoornis heeft. Door borderline raakt Ro vaak de controle over haar gevoelens kwijt. Kenmerkend is dat ze zich héél slecht en dan weer onwijs blij kan voelen. Als ze in een negatieve spiraal zit dan kan ze daar lang in blijven hangen en zichzelf zelfs waardeloos vinden. Door de stoornis is het moeilijk voor Ro om anderen dichtbij te laten komen. Sahil ontdekt in gesprek met psycholoog Jean-Pierre dat de oorzaken van BPS uiteenlopen en dat mensen met Borderline zich vaak onveilig voelen waardoor ze contact met anderen liever uit de weg gaan. Gelukkig heeft Ro een paar goede vrienden die haar aan het lachen maken.

Raïsha raakt tijdens de test zelf de controle kwijt over haar emoties. Ze ondergaat een confrontatie met acteurs die haar blijdschap, verdriet en woede laten voelen en dan ook nog eens alles tegelijk.

In deze aflevering spreekt Sahil af met Houda die jarenlang last heeft gehad van BINGE EATING DISORDER. De symptomen van deze eetstoornis zijn:

• Eetbuien, waarin je oncontroleerbaar heel veel eet in heel korte tijd
• Je extreem rot voelen na de eetbui
• De hele dag door bezig zijn met eten om nare gevoelens weg te stoppen

Een kenmerkend verschil met andere bekende eetstoornissen, zoals Boulimia, is dat bij BED mensen het eten binnenhouden en bijvoorbeeld niet uitspugen. Voor Houda begon de stoornis in haar puberteit toen ze zich als een van de weinige Turks Nederlandse meisjes in haar dorp anders dan de rest voelde. Hierdoor raakte ze eenzaam en steeds meer in de greep van haar eetbuien. Inmiddels heeft Houda een gezonde relatie met eten en kan ze met Sahil afspreken op de markt waar ze vroeger triggers zou hebben ervaren. Houda heeft veel gehad aan reflecteren op haar gedrag en het is haar gelukt om van haar stoornis af te komen.

Raïsha ontdekt ondertussen in gesprek met psycholoog Lidewij dat een eetbui en een eetbuistoornis echt twee verschillende dingen zijn. En Raïsha leert dat een binge-eating disorder er voor zorgt dat mensen hun rot gevoelens kunnen weg eten. Tijdens het eten voelen ze zich even heerlijk en ontspannen maar daarna voelen ze zich extreem rot en gespannen.

Sahil wordt tijdens de test zelf in nare situatie geplaatst en moet heel veel eten om aan die situatie te ontkomen. Samen met collega Yassmina gaat hij een horror escapreroom in en om naar buiten te komen moet hij zoveel mogelijk, zo snel mogelijk eten.

In deze aflevering spreekt Raïsha af met Wouter die last heeft van een paniekstoornis. De symptomen van dit type angststoornis zijn:

• Angstige gedachten die je opeens overvallen
• ‘Wat als’ gedachten
• Hyperventilatie en/of duizelig en/of hartkloppingen
• Verstrikt raken in paniek

Iedereen is wel eens in paniek doordat je wordt overvallen door iets onverwachts.

Twee kenmerkende verschillen van gezonde paniek en paniek bij iemand met een paniekstoornis zijn: bij een stoornis is sprake van hevige fysieke en mentale paniekaanvallen en anticipatieangst, dat wil zeggen dat je bang bent voor het krijgen van een paniekaanval nog voordat die zich aandient.

Omdat Wouter vroeger werd gepest heeft hij hevige bewijsdrang ontwikkeld waardoor hij zichzelf veel druk oplegde om te presteren. Daarbij kwam dat hij in de afgelopen jaren veel stress ervaarde en moeilijke dingen meemaakte. Hij ging uit huis, zijn oma overleed en er veranderde veel in zijn leven waardoor zijn emmer overliep. Toen diende de eerste paniekaanval zich aan en ging het voor het eerst fout. Wouter omschrijft het gevoel van een paniekaanval als schaamte en angst tegelijk. Gelukkig heeft hij zijn stoornis onder controle gekregen met professionele hulp en veel mindfulness en door over ervaringen van anderen te lezen. Door als een aanval zich aandient zijn angst toe te laten en toe te spreken, beseft hij nu dat angst of paniek opkomt en ook weer weggaat en dat hij er niet bang voor hoeft te zijn.

Sahil ontdekt ondertussen in gesprek met psycholoog Karima dat wetenschappers nog niet precies de oorzaken weten van een paniekstoornis. Onderzoek laat wel zien dat erfelijkheid maar ook omgevingsfactoren meespelen. Ook vertelt Karima dat fysieke en mentale sensaties elkaar triggeren bij een paniekaanval.

Raïsha komt er tijdens de test achter dat angst en schaamte dichtbij elkaar liggen. Op een drukke markt krijgt ze random en onverwachte opdrachten omdat ook paniekaanvallen random en onverwacht zijn. Tijdens het uitvoeren van de opdrachten voelt ze veel schaamte en is ze bang voor wat omstanders van haar denken waardoor ze zich vervolgens nog meer schaamt.

In deze aflevering spreekt Sahil af met Youri die last heeft van OBSESSIVE COMPULSIVE DISORDER ook wel OCD. De symptomen van OCD, ook wel een dwangstoornis genoemd, zijn:

• Dwanggedachten
• Dwanghandelingen
• Zowel dwanggedachten- als handelingen

Voorbeelden van dit soort gedachten en handelingen zijn:

• Vaak achter elkaar je handen wassen
• Alles willen controleren
• Je huis vol zetten met spullen

We kunnen allemaal wel eens meerdere keren aan iets denken of met iets bezig zijn. Maar dwanggedachten bij een OCD diagnose zijn erg obsessief ofwel dwingend. De gedachten maken de persoon die ze heeft heel angstig en bang. Je lijdt dan onder het hebben van die oncontroleerbare gedachtes omdat er geen ruimte overblijft om andere dingen te denken of te doen. Veel mensen hebben een beeld bij OCD en denken dat het alleen gaat over spullen ordenen of dingen op kleur leggen maar er zijn heel veel vormen van OCD.

Youri heeft verschillende vormen van OCD gehad en momenteel nog last van registreren, hij moet al zijn gedachten de hele dag elke dag opschrijven en paniekaanvallen.

Op zijn 14e kreeg hij de diagnose. Youri zat toen 3 jaar lang op een stoel, zo’n 16 uur per dag. Niet te eten of een spelletje te doen op die stoel, nee alleen te zitten op de stoel. Andere dingen doen leverde hem te veel stress op want hij moest alles 16x doen. Bijvoorbeeld naar buiten gaan moest hij dan 16 keer doen. Zo bleef op een stoel zitten als enige nog over om te ‘doen’. Voor Youri lijkt een leven zonder OCD niet mogelijk, maar hij weet er mee te leven. Hij heeft veel professionele hulp en daardoor heeft hij sommige vormen van OCD nu niet meer.

Raïsha gaat ondertussen in de bovenkamer in gesprek met een psycholoog Lidewij. Zij vertelt dat er bij OCD vaak sprake is van een gevoel van laag zelfbeeld, zelftwijfel en niet heel veel zelfvertrouwen. Ook legt ze uit dat OCD zich vaak uitbreidt (van 3x iets doen naar 16x iets moeten doen bijvoorbeeld), doordat mensen met deze diagnose hun hersenen aanleren dat bepaalde handelingen effect hebben op het bezweren van angstige gedachten.

Sahil ontdekt tijdens de test dat gedwongen handelingen of gedachtes tijdens een stressvolle situatie hem heel erg afleiden van de realiteit. Hij houdt geen ruimte over om simpele vragen te beantwoorden en probeert zo te ervaren hoe het moet voelen voor Youri.